Yanıcı Madde Taşımacılığı

 

Tehlikeli maddeler kategorisinin içerisinde yer alan yanıcı maddeler, lojistik sektörü açısından oldukça önemli. Bu konudaki yasal düzenlemeler de herhangi bir boşluğa meydan bırakmayacak kadar sıkı. Zira yanıcı maddelerin infilak etmesi durumunda, can ve mal kayıpları ile geri dönüşü olanaksız çevre felaketleri meydana gelebilir. Bu yüzden yanıcı madde taşımacılığı bu amaca uygun olarak tasarlanmış araçlarla, yanıcı maddelere karşı bilinçli ve eğitimli şoförlerle ve bir dizi ekstra evrak ile yapılır. Taşımacılığı yapılan tehlikeli maddeler, farklı harf kodları ile sınıflandırılır. O, F ve F+ kodları yanıcı/yakıcı maddeleri ifade eder. Bu tür maddelerin taşınabilmesi için ADR yönergelerine uyulması ve gerekli ADR belgesinin bulundurulması zorunluluk arz eder.

 

Taşımacılığı Yapılan Tehlikeli Maddeler

 

Yanıcı madde taşımacılığı kapsamında taşınan maddelerin sayısı oldukça fazla. Yanıcı maddeler katı, sıvı ve gaz olmak üzere üç başlık altında toplanabilir. Bu maddeleri aşağıdaki şekilde kategorilere ayırmak ve örneklendirmek mümkün:

• Yanıcı Gazlar: LPG, hidrojen, asetilen…
• Yanıcı Sıvılar: Benzin, benzol, toluol, etil asetat, butanon, gazyağı, motorin…
• Alev Alabilen Katı Maddeler: Kırmızı Fosfor, magnezyum, proksilinplastikleri, naftalin, kükürt…
• Kendi Kendine Tutuşabilen Maddeler: Beyaz fosfor, sodyum-potasyum ve kalsiyumun fosfor bileşikleri, alüminyum tozları…
• Kitle Halinde Patlayan Maddeler: Dinamit, TNT…
• Zehirli/Boğucu Gazlar: Karbondioksit, klor…
• Zehirleyici Katı ve Sıvı Maddeler: Anilin, arsenik, metil bromür, karbon tetraklorür,trikloretilen, pentaklorfenol, demir silisyum, çinko fosfat, siyanür…

 

Elbette lojistik sektöründe taşımacılığı yapılan tehlikeli maddeleri yukarıda yer alanlarla sınırlı tutabilmek mümkün değil. Burada yer almayan ve yanıcı, patlayıcı ya da zehirleyici niteliğe sahip olan daha pek çok maddeden söz edilebilir.

 

Yanıcı Maddelerin Taşıma ve Depolama Süreçleri

 

Yanıcı madde taşımacılığı taşımacılığa ek olarak depolama süreçlerini de içeren bir operasyon bütünü olarak tanımlanabilir. Bu yüzden her iki sürecin bir arada ele alınması gerekir. Yanıcı maddeler nitelik olarak birbirlerinden farklılık gösterdikleri için, depolama ve taşıma esnasında her yanıcı maddeye kendi özelliklerine göre muamele yapılması gerekir. 40 derecede alev alabilen bir yanıcı madde ile 90 derecede alev alabilen bir yanıcı maddenin taşıma ve depolama süreçlerinde doğal olarak farklı uygulamalar bulunur. Yanıcı maddelerin taşınma ve depolama süreçleri şu şekilde sıralanabilir:

• Ayrıştırma
• Otomasyon
• Kimyasal ve tehlikeli ürün depolama ve elleçleme
• Yüksek yoğunluklu depo imkânı
• Isı kontrolü olan tesisler
• Envanter optimizasyonu
• Etiketleme
• Paketleme

 

ADR'ninÖnemi

 

Yanıcı maddelerin taşınması esnasında insan hayatı ve çevre sağlığı adına herhangi bir facia yaşanmaması için, ADR büyük önem taşır. Tehlikeli maddelerin taşımacılığına dair düzenlenmiş bir Avrupa Birliği yönergesi olan ADR, yanıcı madde taşımacılığı yapacak olan firmalar için bir zorunluluktur. Aynı zamanda bu firmalarda şoför olarak çalışacak kişilerin ve taşımada kullanılacak araçların da ADR standartlarına uygun olması gerekir.